24 czerwca 2025

Histamina – wróg czy sprzymierzeniec? Wszystko, co musisz wiedzieć o nietolerancji histaminy

Histamina to związek chemiczny, który naturalnie występuje w naszym organizmie i pełni w nim wiele ważnych funkcji. Jednak u niektórych osób nadmiar histaminy lub zaburzony metabolizm tego związku może prowadzić do nieprzyjemnych objawów, które często mylnie interpretowane są jako alergia pokarmowa lub choroba autoimmunologiczna. W tym artykule wyjaśniam, czym jest histamina, jak działa w organizmie, co oznacza nietolerancja histaminy i jak dieta może pomóc w złagodzeniu objawów.

Czym jest histamina?

Histamina to amin biogenny, czyli związek powstający z aminokwasów w wyniku naturalnych procesów biochemicznych. W naszym ciele pełni wiele funkcji:

uczestniczy w odpowiedzi immunologicznej (reakcje alergiczne),
reguluje wydzielanie kwasu żołądkowego,
działa jako neuroprzekaźnik w ośrodkowym układzie nerwowym,
wpływa na rozszerzanie naczyń krwionośnych i przepuszczalność błon.

Histamina powstaje zarówno wewnątrz organizmu, jak i trafia do niego z zewnątrz, głównie z pożywieniem.

Co to jest nietolerancja histaminy?

Nietolerancja histaminy (HIT – Histamine Intolerance) to stan, w którym organizm nie radzi sobie z nadmiarem histaminy. Najczęściej wynika to z niedoboru enzymu DAO (diaminooksydazy), odpowiedzialnego za rozkład histaminy w jelitach. Gdy DAO działa zbyt słabo, histamina gromadzi się w organizmie i wywołuje szereg objawów.

Nietolerancja histaminy nie jest alergią, choć objawy mogą być bardzo podobne.

Objawy nietolerancji histaminy

Objawy mogą być bardzo różnorodne i niespecyficzne, co utrudnia diagnozę. Do najczęstszych należą:

ból głowy lub migreny,
problemy skórne: pokrzywka, swędzenie, zaczerwienienie twarzy,
problemy pokarmowe: wzdęcia, bóle brzucha, biegunki,
zatkany nos, katar, kichanie bez infekcji,
niskie ciśnienie, zawroty głowy, palpitacje serca,
uczucie niepokoju, bezsenność.

Objawy mogą się nasilać po spożyciu konkretnych produktów – zwłaszcza długo dojrzewających, fermentowanych i przetworzonych.

Produkty bogate w histaminę i uwalniające histaminę

Histamina nie występuje tylko w „niezdrowych” produktach – może się znaleźć również w tych uznawanych za zdrowe. Poniżej podział:

Produkty o wysokiej zawartości histaminy:

sery dojrzewające (parmezan, camembert, cheddar),
wędliny i mięsa dojrzewające (salami, szynka parmeńska),
ryby konserwowane i wędzone,
kiszonki (kapusta, ogórki, kombucha),
alkohol (szczególnie czerwone wino, piwo, szampan),
pomidory, szpinak, bakłażan, awokado.

Produkty uwalniające histaminę:

truskawki, cytrusy,
orzechy,
czekolada, kakao,
owoce morza,
konserwanty, barwniki, glutaminian sodu.

Jak diagnozuje się nietolerancję histaminy?

Niestety, nie ma jednego prostego testu, który jednoznacznie potwierdzi nietolerancję histaminy. Najczęściej stosuje się:

test poziomu DAO w surowicy (niski poziom może wskazywać na nietolerancję),
prowadzenie dzienniczka objawów i diety,
eliminacja i prowokacja pokarmowa – czyli obserwacja reakcji organizmu po wyeliminowaniu i ponownym wprowadzeniu podejrzanych produktów.

Leczenie i dieta w nietolerancji histaminy

Podstawą leczenia nietolerancji histaminy jest odpowiednia dieta – eliminacyjna, indywidualnie dopasowana, najczęściej z ograniczeniem:

produktów wysokohistaminowych,
substancji uwalniających histaminę,
alkoholu i dodatków do żywności.

W niektórych przypadkach pomocne są również suplementy, np. enzym DAO w kapsułkach, witamina C, witamina B6 czy kwercetyna.

Ważne: dieta nie musi być restrykcyjna do końca życia! Celem jest unormowanie poziomu histaminy i przywrócenie równowagi.

Rola jelit i mikrobioty

Warto zaznaczyć, że ogromną rolę w nietolerancji histaminy odgrywa kondycja jelit i mikrobiota. Dysbioza (zaburzony skład bakterii jelitowych) może wpływać na nadprodukcję histaminy i pogorszenie objawów. Dlatego praca nad florą jelitową to istotny element terapii – często warto włączyć probiotyki i prebiotyki pod okiem dietetyka.

Czy można żyć normalnie z nietolerancją histaminy?

Tak – ale wymaga to wiedzy, obserwacji swojego organizmu i wsparcia specjalisty. Odpowiednio dobrana dieta i styl życia potrafią znacząco zmniejszyć objawy, a w wielu przypadkach nawet je wyeliminować. Kluczem jest indywidualne podejście, bo każdy z nas może reagować na inne grupy produktów.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sięgnij po ebooki!

Jeśli rozpoznajesz u siebie objawy nietolerancji histaminy lub po prostu chcesz zrozumieć ten temat głębiej – przygotowałam dla Ciebie dwa praktyczne materiały:

📘 Ebook "Nietolerancja histaminy – poradnik" – cena: 47 zł

📗 Gotowa dieta niskohistaminowa – cena: 57 zł

Oba dostępne są na stronie:👉 www.katarzynalozynska-dietetyk.pl

Znajdziesz tam dokładne wyjaśnienia, listy produktów, przykładowe jadłospisy, porady suplementacyjne oraz praktyczne wskazówki do wdrożenia od zaraz.

Zadbaj o swoje zdrowie i dowiedz się, co naprawdę Ci szkodzi – a co może Ci pomóc. Histamina nie musi rządzić Twoim życiem!